Schrijfcursus

“Hoe kom je nou op dat tafeltje?”, vraag ik haar, het meisje van de AKO literatuurshop op het station in Hilversum, terwijl ik mijn blik richt op het tafeltje met de tien best verkochte boeken. “Door bij de tien best verkochte boeken te horen”, vertelt ze me wat ik al wist. Er onstpint zich een leuk gesprekje over waarom mensen boeken kopen, en ik stel me voor hoe ik dat zelf doe. Vluchtig bladerend, of voor de makkelijke weg een boek van “het tafeltje”, of een veilige Penguin classic of een boek, waarover ik gelezen heb en wat ik zowiezo nog wilde lezen. En zij zegt dat haar ook vaak om advies gevraagd wordt, en dat ze dan vraagt van wat voor soort boek mensen houden en daar dan oprecht een keuze in probeert te maken. “Zorg voor een spreekbeurt op de AKO personeelsmiddag!”, noteer ik mentaal bij mezelf, maar ja, hoe wordt je uitgenodigd voor een spreekbeurt op de AKO personeelsmiddag?

The proof is in the pudding whilst eating, uiteindelijk zul je de “powers that be” moeten overtuigen om in je te investeren. Niet direct cash geld. Maar wel hun tijd en aandacht, en hun goodwill, door ons boek aan te bevelen bij u, geëerd toekomstig publiek. Maar de nog schaarse lezer van deze blog heb ik hopelijk al overtuigd om tot aanschaf over te gaan. Mogen velen u straks volgen!

De grote truc van het behalen van die tweede druk, buitenlandse vertalingen en de verfilming voor Netflix liggen natuurlijk primair in het schrijven van een goed boek. En dus in het constructief beantwoorden van de vraag: “Wat is een goed boek?”

Onlangs heb ik de “Da Vinci Code” van Dan Brown herlezen. Niet omdat ik het een fantastisch goed boek vond. Ik vond het zeker een goed boek. Het deed me denken aan de eindeloze verhalen van mijn opa zaliger, die uren kon vertellen over complotten waaruit bleek dat Jezus niet aan het kruis was gestorven en dus ook niet uit de dood was opgestaan. Zou hij zijn boek voor zijn overlijden hebben kunnen afmaken, zou het dan net zo’n bestseller zijn geworden? Schrijven kon mijn opa zeker, verhalen in het kamp om zijn makkers af te leiden en verhalen over het kamp, die iedereen gelezen zou moeten hebben: “De Poorten der Hel”, over zijn tijd als dwangarbeider aan de Sumatraspoorlijn. Mijn schrijvende broer Michiel schreef een mooi kort verhaal over hem: “Opa’s rijst”, maar dat is niet meer te vinden.

Nee, ik herlas de “Da Vinci Code” met het oogmerk van een concurrentie analyse, zoals ik dat als Chief Technology Officer bij verschillende internet start-ups veel deed. Waarom is nou net dit boek zo veel verkocht? Het antwoord was eigenlijk verbluffend simpel. Het las heerlijk weg, het bleef boeien en het geheim was, naast het wereldschokkend grote thema van een alternatieve lezing van het leven van Jezus Christus, suspense. Uitgestelde informatieverstrekking. Andere meesters in dit genre zijn Stephen King, Franz Kafka en Leo Tolstoj. Het blijft boeien, lezen wordt een verslaving en je bent uitgeput en teleurgesteld als het boek uit is, je zou door willen lezen.

Dat gevoel maakt een boek een goed boek.

Goed, na yogaklas en tennisles heb ik mij ingeschreven voor een cursus “Roman schrijven” aan De Schrijversvakschool. Wat zouden King, Tolstoj en Kafka daar nou van vinden? En waarom voel ik de onhebbelijke pretentie mij met deze lieden te willen vergelijken? Waar komt dat geloof in mijn eigen schrijverschap vandaan? Komt het uit mijn spel- en stijlfouten? Uit mijn te lange zinnen? Uit mijn soms wat warrige en moeilijk te volgen redeneringen of verhaallijnen?

Waarom schrijf ik dit boek? Zeker omdat ik hoop dat het een “goed boek” gaat zijn, en om daarmee u te voorzien van een meeslepend en spannend verhaal dat u zal boeien tot de laatste bladzijde. Maar dat is niet de enige reden dat ik dit project ben aangegaan. Het firmament van de werledliteratuur is oneindig groot. Je hoeft je geen enkele illusie te maken over de kans om jezelf te onderscheiden van de moordende concurrentie van hypergetalenteerde romanciers, de kans dat je project tot verkoopresultaat en materieel succes zal leiden. Er zit, voor mij, in schrijven toch vooral ook een intrinsieke motivatie, naast de motiverende fantasieën over groots literair succes. De motivatie om het creatieve proces te doorleven. De wil om het onderwerp van je boek te bestuderen, vorm te geven, te laten rijpen, te herkauwen en steeds maar weer met nieuwe plotwendingen en relevante ontwikkeliingen in de steigers te zetten en uit te werken. Zoals een beeldhouwer zijn allegorie. Zoals een schilder componeert, schetst, schildert en verfijnt. En weer opnieuw begint, beste mensen. Schrijven is ongelovelijk veel schrappen, dat wist ik al wel maar geloof me, anders was ik daar nu ook wel echt achter gekomen.

Waarom toch? Om een van de jaarlijks 6000 nieuwe titels in de Nederlandse literatuur te worden? Een van die honderden allemaal even goed bedoelde historische romans? Of om lekker met mezelf bezig te zijn in mijn eigen creatieve proces? Of mag het antwoord op die vraag ook een beetje van allebei zijn?

Een cursus roman schrijven aan de schrijversvakschool lijkt me een hele goede investering. Kijk ik rationeel naar de verwachte winstopbrengst, wat moet ik er van zeggen? Dat is van u afhankelijk. Maar voor de hoeveelheid plezier die deze acht avonden met Jeroen Thijssen en mijn drie interessante medecursisten mij hopelijk gaan brengen, voor de stok achter de deur om wat meer tijd aan het schrijven te besteden, voor belangrijke feedback op en aanwijzingen en tips voor mijn schrijfproces: op dat gebied hoef ik me geen enkele zorgen te maken dat dit geld zeer goed besteed gaat zijn.

En voor u, beste lezer, baat het niet dan schaadt het niet. Ik zal me hoeden voor kritiek op te expliciete sexscenes omdat ik weet hoe u daar van houdt. En er zit toch ook iets authentieks in al die gewrochte zinnen en dat gezwollen taalgebruik, dat u me maar zult moeten vergeven, dan koopt u het boek maar niet, maar het moet natuurlijk wel ons boek worden. En hier schrijf ik zeer nadrukkelijk “ons” want er is niet voor niets nog iemand zeer nauw betrokken bij dit project, iemand met magische krachten en vetorecht… 

Maar hier en daar, zoals in de vorige zin, zal in stukjes knippen ook in mijn ogen bijdrage aan verbetering zijn, ik sta er oprecht voor open, al blijven ook ontsporende zinnen gewoon een hardstikke leuke stijlfiguur, bijvoorbeeld om “Verfremdung” mee op te roepen. En ik ben vooral op zoek naar inspiratie, eigenlijk, misschien van de andere deelnemers, misschien uit de nu al tot reflectie aanzettende opdracht over “Het Begin” en de volgende opdrachten en me daaraan overgeven en oprecht mijn best op doen, om van te leren en te verbeteren.

Baat het niet dan schaadt het niet, slechter zal de toch al schitterend wordende historisch erotische roman over die fantastische driehoeksverhouding niet worden. En slechter zal ook het verhaal niet worden over die wereldschokkende gebeurtenissen en hun bepalande invloed op de geschiedenis van de mensheid, binnenkort verkrijgbaar, wie weet op het schapje met bestsellers: “Allia Potestas, hoe een driehoeksverhouding de eeuwen overwon”.